Γιατί κάποιος παρενοχλεί;
Για να ασκεί κάποιος ηθική παρενόχληση, δεν έχει οδηγηθεί εκεί από ένα ή πολλά γεγονότα. Συνήθως, υπάρχουν πολλά συναισθήματα που «κρύβονται» πίσω από αυτή τη συμπεριφορά. Αυτά μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά σε κάθε περίπτωση mobbing, όσο μοναδική είναι η ψυχολογία και η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου.
Συναισθήματα που οδηγούν συνήθως στην ηθική παρενόχληση κάποιου:
Φόβος, Ζήλια, Φθόνος, Ανταγωνισμός.
Ποιοι συνήθως παρενοχλούνται;
Πρόκειται για άτομα που έχουν κάτι διαφορετικό από την υπόλοιπη ομάδα.
Για παράδειγμα:
- Σε μια ανδροκρατούμενη ομάδα, η μοναδική γυναίκα μπορεί να είναι θύμα ηθικής παρενόχλησης.
- Σε μια ομάδα που απαρτίζεται από νεαρά άτομα, ο ηλικιωμένος ή ο μεγαλύτερος της ομάδας μπορεί να υποστεί ηθική παρενόχληση.
- Σε μια ομάδα με πολύ δυνατή απόδοση, το λιγότερο ικανό άτομο.
- Σε μια ομάδα που έχει χαμηλή απόδοση, το άτομο που εργάζεται σκληρά ή που δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο.
- Άτομα από άλλη εθνικότητα ή θρησκεία.
- Άτομα με ασθένειες & ψυχικές ασθένειες και αναπηρίες.
- Ομοφυλόφιλα άτομα και άτομα με ιδιαίτερη σεξουαλικότητα.
- Εκπρόσωποι προσωπικού & εργατικών σωματείων.
Πολλές φορές μάλιστα, τα θύματα παρενόχλησης αντιλαμβάνονται ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δέχονται επίθεση. Συχνά λένε «Δεν είμαι σαν τους άλλους». Συχνά πάντως, αυτή η διαφορετικότητα του μέλους της ομάδας που δέχεται την παρενόχληση δεν είναι έκδηλη και προφανής με την πρώτη ματιά. Μπορεί για παράδειγμα να είναι η διαφορά στυλ, τρόπου ομιλίας ή και ντυσίματος.
Ουσιαστικά, η ηθική παρενόχληση συμβαίνει γιατί το άτομο ή η ομάδα που ασκεί mobbing, δεν έχει δεχτεί τη διαφορετικότητα του άλλου μέλους. Πολύ συχνά, και οι ίδιοι οι οργανισμοί ως οντότητες δεν μπορούν να δεχτούν τη διαφορετικότητα.
Τέλος, υπάρχει και μια περίπτωση όπου το mobbing ακολουθεί κάποιο συμβάν. Είναι στην περίπτωση που το «θύμα» της παρενόχλησης έχει αποκαλύψει κάποιο μυστικό μιας ομάδας ή έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σε ανωτέρους. Σε αυτή την περίπτωση, η ηθική παρενόχληση γίνεται για λόγους αντιποίνων.
Τι σημαίνει «ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ»;
Παρενόχληση είναι το να υποβάλουμε κάποιον σε συστηματικές μικρές επιθέσεις.
Στο λεξικό Robert η λέξη παρενοχλώ σημαίνει «υποβάλλω κάποιον ασταμάτητα σε επαναλαμβανόμενες μικρές επιθέσεις».
Με άλλα λόγια, η έννοια της παρενόχλησης αποκτά νόημα μέσα από τη διάρκειά της.
Πώς εκφράζεται η παρενόχληση;
Διαβάστε στο άρθρο μας τις 45 ενέργειες παρενόχλησης στην εργασία σύμφωνα με τον Leymann.
Παρακάτω μερικές από τις πιο συχνές ενέργειες παρενόχλησης.
- Απομόνωση του ατόμου από την ομάδα. Αν το «θύμα» της παρενόχλησης διατηρεί κάποιες φιλίες, φροντίζουν να το απομονώσουν, ώστε να μην μπορεί να βρει υποστηρικτές.
- Τεράστιες απαιτήσεις από την εργασία. Ξαφνικά το άτομο βρίσκεται με καθήκοντα που δεν μπορεί να αναλάβει, είτε γιατί ξεπερνούν τις ικανότητές του είτε γιατί είναι πολλά παραπάνω από αυτά στα οποία μπορεί να ανταπεξέλθει χρονικά. Ταυτόχρονα, του αφαιρούνται τα μέσα επίτευξης της δουλειάς του, καθιστώντας αδύνατη την ολοκλήρωση των καθηκόντων του.
- Υποβαθμιση των συνθηκών εργασίας
- Αφαίρεση αρμοδιοτήτων & καθηκόντων σε σημείο που το άτομο να μην έχει αντικείμενο εργασίας.
- Το «θύμα» σπρώχνεται σε λάθη
- Επίθεση για πιο προσωπικά ζητήματα. Για παράδειγμα σε άτομο που πρόσφατα πήρε διαζύγιο, ή που αντιμετώπισε ψυχική ασθένεια κλπ. Στόχος είναι να αποσταθεροποιηθεί εντελώς το θύμα, να γίνει ευάλωτο και να αποχωρήσει.
Τι δεν είναι παρενόχληση συνήθως;
Με πιο απλά λόγια, παρ’ όλο που επικρατεί η αντίθετη άποψη, παρενόχληση δεν συντρέχει στις παρακάτω περιπτώσεις:
- αν ο προϊστάμενός μας μας επιπλήττει δίκαια για τη χαμηλή απόδοσή μας με κόσμιο τρόπο και εμείς αισθανθούμε ταπεινωμένοι
- αν έχουμε υπερβολικό φόρτο εργασίας και νιώθουμε στρεσαρισμένοι
- αν υπάρξει λεκτικό συμβάν ή διαμάχη με συναδέλφους το οποίο δεν έχει προηγούμενο ή συνέχεια
Από τα παραπάνω γίνεται προφανές ότι «δεν είναι αναγκαστικά θύματα παρενόχλησης, όλοι όσοι θεωρούν πως είναι».