Να πώς μοιάζει το mobbing στην εργασία. Ένα θύμα παρενόχλησης μας διηγείται την ιστορία του.

Είναι η πρώτη φορά που κάνουμε συνέντευξη με ένα θύμα παρενόχλησης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο θύτης ακολούθησε μια σειρά από συμπεριφορές παρενόχλησης από την πιο αθώα έως την πιο τραβηγμένη. Είναι δε πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς εξελίσσεται το mobbing σε στάδια. Κυρίως, δημοσιεύουμε την παρούσα ιστορία για να δείξουμε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει υποστήριξη του θύματος και το να βρει ευήκοα ώτα και προστασία, όταν αποφασίσει να καταγγείλει το περιστατικό.

 

Πρωταγωνίστρια της υπόθεσης παρενόχλησης είναι η Μαρία, που ζει και εργάζεται στη Γερμανία, όπου και συνέβη το συγκεκριμένο περιστατικό. Ο έτερος πρωταγωνιστής είναι ο θύτης (Θ.), που ήταν ο άμεσος προϊστάμενός της στον οργανισμό που εργαζόταν. (Αποκρύπτουμε τα πλήρη στοιχεία του θύματος και βέβαια της επιχείρησης και του θύτη, για προστασία όλων των εμπλεκομένων, καθώς εκκρεμεί δικαστική επίλυση. Χρησιμοποιούμε τις συντομογραφίες Θ. για τον προϊστάμενο – το άτομο που ασκούσε παρενόχληση στη Μαρία, Ε. για την επιχείρηση με την οποία η Μαρία έχει εξαρτημένη σχέση εργασίας, Ι. για τον Ιδιοκτήτη της επιχείρησης,  και Ο. για τον οργανισμό, στο κτίριο του οποίου εργαζόταν)

Μαρία, σε ευχαριστούμε που δέχτηκες να μοιραστείς μαζί μας την περίπτωσή σου. Θα ήθελες αρχικά να μας πεις πού εργάζεσαι;

Εργάζομαι σε μια πολύ μεγάλη επιχείρηση καθαριότητας στη Γερμανία. Πελάτες είναι άλλοι οργανισμοί, δηλαδή μας στέλνουν σε διάφορα πόστα, ο καθένας έχει συνήθως μια στάνταρ επιχείρηση ή οργανισμό στην οποία έχει την ευθύνη της καθαριότητας. Ο κάθε προϊστάμενος έχει πολλά άτομα και πολλούς οργανισμούς στη δική του ευθύνη.

 

Τον ιδιοκτήτη της εταιρίας τον είχες γνωρίσει; Είχατε πρόσβαση οι υπάλληλοι σε αυτόν ;

Δεν τον είχα γνωρίσει,  ούτε καν γνώριζα το ονοματεπώνυμό του. Ήμουν απλά μία εργαζόμενη σε ένα πολύ μεγάλο όμιλο με πολλούς εργαζόμενους. Δεν προσλήφθηκα άμεσα από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη.

Επομένως υπήρχε το περιθώριο οι ενδιάμεσοι προϊστάμενοι να κάνουν κατάχρηση εξουσίας. Θα ήθελες να μας πεις πώς ξεκίνησε η παρενόχληση στην περίπτωσή σου; Ήταν από τις πρώτες μέρες που έπιασες δουλειά που ο προϊστάμενός σου άρχισε την παρενόχληση;

Αρχικά να πω ότι ήξερα πως ο προϊστάμενός μου Θ. έχει αρκετά δικαιώματα στην επιλογή του προσωπικού, το ότι είναι ο μόνος που μπορεί να ασκήσει κριτική στη δουλειά μου αλλά ήξερα ότι υπάρχουν και κάποια όρια. Ήξερα τα καθήκοντά μου, υπήρχε πολύ σαφής περιγραφή εργασίας. Γνώριζα ποια ώρα πρέπει να προσέρχομαι στην δουλειά, πότε πρέπει να φεύγω και ποιες είναι οι υποχρεώσεις μου.

Τα τήρησε μετά αυτά ή τα άλλαζε;

Στις ώρες το τηρούσε, όμως σταδιακά μου ανέθετε καθήκοντα τα οποία ήταν καλυμμένα ως χάρη. Για παράδειγμα. «Θέλω να μου κάνεις μία χάρη μου έλεγε, επειδή γνωρίζεις από Η/Υ» .

Άρα ανέθετε πράγματα άσχετα με το αντικείμενο σου;

Σωστά. Δεν είχαν να κάνουν με το αντικείμενο μου ούτε με τις αρμοδιότητες μου, όμως μου έλεγε επειδή γνωρίζω, σαν χάρη να το κάνω, οπότε δεν αρνήθηκα και έλεγα «ναι φυσικά» και κάποιες φορές ήτανε με πληρωμή (extra ώρες εργασίας) κάποιες φορές ήτανε χωρίς πληρωμή,  γιατί ήταν απλώς «χάρη», δεν ήταν εργασία.

Σταδιακά ξεκίνησε να υπάρχει μία μεγαλύτερη συχνότητα όταν για προσωπικούς λόγους ήθελε μία μέρα ρεπό  ή ήθελε να φύγει  πιο νωρίς από το χώρο εργασίας με ειδοποιούσε και μου έλεγε «Σήμερα εγώ θα φύγω γιατί έχω να πάω π.χ. στα ΙΚΕΑ για ψώνια. Θα μείνεις εσύ και θέλω να κάνεις και αυτό και αυτό και αυτό.»

 Δικές του δουλειές δηλαδή; 

Ναι αλλά η συχνότητα μεγάλωνε, και όταν έλεγα «ξέρεις δεν θα μπορέσω, θέλω να σε βοηθήσω αλλά δεν γίνεται γιατί έχω κανονίσει, ή γιατί έχω κάποιο προσωπικό πρόβλημα και δεν μπορώ να εργαστώ περισσότερο ούτε υπερωρία, ούτε μπορώ να σε βοηθήσω στο συγκεκριμένο πράγμα που μου ζητάς» την επόμενη εβδομάδα αντιμετώπιζα ένα ψυχροπολεμικό κλίμα και μία έντονη κριτική. Την επόμενη μέρα γνώριζα ότι κάτι δεν θα έχω κάνει καλά και θα υπάρξει κάποια παρατήρηση ή κάποια μικρή ειρωνεία. Ξεκινούσε  με το ότι δεν έχει κέφια σήμερα οπότε με παρακαλούσε  να μην τον απασχολώ, οπότε θεωρούσα  κι εγώ ότι προφανώς ο άνθρωπος έχει κάποιο προσωπικό θέμα και δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες.

Προσπαθούσα να είμαι όσο πιο διακριτική γίνεται δεν ήθελα να δώσω συνέχεια, όμως μετά την δεύτερη, τρίτη φορά  δεν μπορούσα. Τον έβλεπα ότι κάτι είχε και όταν προσπαθούσα να μιλήσουμε λίγο στο προσωπικό επίπεδο τον ρωτούσα αν συμβαίνει κάτι, αν θύμωσε μαζί μου, μου έλεγε ότι δεν έχει τίποτα να μην τον ρωτάω και ότι με αυτές τις ερωτήσεις φαίνομαι ανώριμη και να μην κάνω σαν παιδί. Οπότε εγώ αναρωτιόμουν μήπως όντως είμαι ανώριμη, μήπως τα βλέπω όλα πολύ κοριτσίστικα, πολύ έντονα ενώ δεν συμβαίνει κάτι και είχα αρχίσει να απορώ μήπως εγώ φταίω ή εγώ έχω λάθος.

Ενοχοποιούσα τον εαυτό μου και σκεφτόμουν ότι έτυχε να μου κάνει παρατήρηση και ότι εγώ το πήρα έτσι και το σκέφτηκα και το αναλύω με λάθος τρόπο. Οπότε μετά αντιλήφθηκα ότι αυτή η συμπεριφορά συμβαίνει κάθε φορά που λέω «όχι», υπήρχε ένα συγκεκριμένο μοτίβο.

 Όταν αντιλήφθηκες το μοτίβο τι έκανες; 

Όταν αντιλήφθηκα ότι υπάρχει ένα μοτίβο, παρατήρησα ότι συνήθως κρατάει μία εβδομάδα. Ήξερα τότε ότι αν έκανα  όσο μπορούσα λιγότερο αντιληπτή  την παρουσία μου στη δουλειά, δηλαδή ήμουν όσο πιο ήσυχη γίνεται, χωρίς να μιλάω πολύ, χωρίς να ρωτάω, τότε θα του περνούσε.

Άρα αυτήν την εβδομάδα δεν σου ζητούσε χάρη, περνούσε και ξανά αναθερμαινόταν η σχέση και μετά σου ξαναζητούσε χάρη;

Πολλές φορές μου ζητούσε μία μικρή χάρη στην αρχή και εγώ για να αποφύγω αυτό το ψυχροπολεμικό κλίμα ξανά δεχόμουν. Μετά ξεκινούσε πάλι τις μεγάλες χάρες. Του έλεγα: «ναι, το δέχομαι, θα το κάνω εγώ» προκειμένου να αποκατασταθεί η τάξη γιατί δεν άντεχα, δεν μπορούσα να δουλεύω σε ψυχροπολεμικό κλίμα.  Αισθανόμουν πάρα πολύ αγχωμένη εκείνες τις ημέρες και φοβόμουνα συνέχεια τι κάνω λάθος. Ακόμα και όταν πήγαινα σπίτι είχα στο μυαλό μου ότι θα με πάρει τηλέφωνο. Υπήρχε συνέχεια μία τιμωρητική συμπεριφορά ως προς το πρόσωπό μου αν κάτι δεν γινόταν σωστά .

Δηλαδή πέρα από την τιμωρητική συμπεριφορά, εγώ καταλαβαίνω ότι ήταν συνέχεια από πάνω σου και περίμενε πότε θα κάνεις λάθος. . Στη δουλειά μόνο με αυτόν είχες επαφή;

Είχα επαφή με αυτόν και με τους συναδέλφους, αλλά επειδή χωριζόμαστε σε τομείς, δεν είχαμε καθημερινή τριβή, γιατί ο καθένας κάνει στον τομέα του ξεχωριστά την δουλειά του,  όπως και οι υπάλληλοι του οργανισμού Ο. στις οποίες καθαρίζαμε. Βρισκόμασταν μόνο στο γραφείο στην αρχή όλοι μαζί. Σημαντικό να πω ότι έτυχε ο Θ. να μιλά και ελληνικά, οπότε όταν βρισκόμασταν όλοι μαζί, μου μιλούσε ελληνικά με ευγενικό πρόσωπο αλλά με άσχημα λόγια που δεν καταλάβαινε κανένας άλλος. Έτσι όταν  με έπιαναν τα κλάματα φαινόμουν σαν παράλογη γιατί οι άλλοι δεν καταλάβαιναν τι είχε πει, φαινόταν καλός. Ήταν η  τέλεια πλεκτάνη σε μορφή κακοποίησης, πολύ έξυπνα στημένο.

 

Όλο αυτό πιστεύεις ότι γινόταν γιατί ήθελε να αποφύγει τη δουλειά ;

Και για αυτό αλλά υπήρχαν κι άλλες αιτίες. Λοιπόν στους έξι μήνες που εργαζόμουν εκεί τον ειδοποίησαν από την εταιρία στην οποία ήταν το πόστο μου, ότι ήθελαν να με κάνουν προϊσταμένη. Έτσι λοιπόν ξεκίνησα να δουλεύω σαν προϊσταμένη, πήρα δηλαδή προαγωγή όχι από αυτόν ουσιαστικά, αλλά τη ζήτησε ο Ο. την προαγωγή μου. Με την προαγωγή που πήρα, μπορούσα να έχω πλέον πρόσβαση σε κάποια αρχεία, σε κάποια δεδομένα, είχα καλύτερες απολαβές, είχα περισσότερα δικαιώματα στη δουλειά.  Όμως έπρεπε να λογοδοτώ στον Θ. για ό,τι συμβαίνει στο προσωπικό και για κάποιες ελλείψεις. Από τότε που ξεκίνησα εγώ σε αυτήν την θέση ενώ είχε συμφωνία  ότι θα μου κάνει αυτός εκπαίδευση στα βασικά βήματα, αυτός σταμάτησε να έρχεται στην δουλειά για τρεις βδομάδες. Με άφησε ξεκρέμαστη τελείως! Έτσι λοιπόν και εγώ τον έπαιρνα συνέχεια τηλέφωνο, του έστελνα μηνύματα, ηχητικά μηνύματα, δεν μου απαντούσε. Μετά από πολλές ώρες όταν απαντούσε μου έλεγε ότι κοιμόταν και ότι «αν δεν σε ρίξω στα βαθιά πώς θα μάθεις;». Το έκανε αυτό σαν να ήθελε να μου δείξει ότι θέλει να εκτεθώ και σαν εκδίκηση. Μου έλεγε κιόλας «προϊσταμένη ήθελες να γίνεις, πάρε τώρα για να δεις πώς είναι.». Είχα αρχίσει να νιώθω άσχημα που δέχτηκα αυτήν τη δουλειά, ενώ την άξιζα γιατί μου την προσέφεραν.

Πώς το δικαιολόγησε να μπορεί να λείπει τόσο καιρό από εκεί από τον χώρο εργασίας; Όταν τον ρωτούσα, μου έλεγε ότι εφόσον έχει εμένα εκεί δεν χρειάζεται να έρχεται, κι ότι εγώ είμαι το σύστημα του. Αυτό συνέχισε να γίνεται για αρκετό καιρό, ώσπου κάποια στιγμή η απουσία του ήταν πολύ αισθητή από εκεί που είχαμε 5 εργάσιμες, αυτός ερχόταν τη μία  και όταν ερχόταν άτομα και τον ζητούσαν, έλεγα ότι λείπει. Κάποια στιγμή  μου είχε πει ότι αν έρθει κάποιος και τον ζητήσει να τον παίρνω τηλέφωνο για να πετάγεται, γιατί έμενε εκεί κοντά και να μην λέω ότι λείπει. Ήταν πολύ καταχρηστικό αυτό που έκανε αλλά και εγώ δεν μπορούσα να ρωτήσω κανέναν αν ήταν νόμιμο, διότι δεν ήξερα καν το ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη της οποίας δούλευα ούτε μιλούσα καλά γερμανικά. Οπότε δεν είχα κάποιον να ρωτήσω αν όντως μπορεί να δουλεύει αυτός από το σπίτι, πόσες μέρες κλπ.

Φυσικά αυτό που έπρεπε να τον καλώ τελευταία στιγμή αν τον ζητούσε κάποιος, είχα καταλάβει ότι δεν είναι σωστό. Οπότε, όταν μου το ζήτησε, εναντιώθηκα και του είπα ότι δεν θέλω να το κάνω γιατί το θεωρώ και παράνομο. Φυσικά μετά από αυτή μου την απάντηση επειδή αυθαδίαζα  κατά τη γνώμη του, υπήρξε πάλι  ψυχροπολεμικό κλίμα από πλευράς του αλλά σκέφτηκα ότι θα του περάσει και δεν έδωσα σημασία. Όμως από αυτή την απουσία  άρχισαν να θορυβούνται οι υπάλληλοι του Ο.  και κάλεσαν τον Ι.. Και  φυσικά ο ιδιοκτήτης της εταιρείας εμφανίστηκε ενώ αυτός έλειπε, αλλά εγώ δεν ήξερα ποιος είναι αυτός που ήρθε και όταν με ρώτησαν πού βρισκόταν ο Θ., τους απάντησα ότι έλειπε, δεν τον πήρα τηλέφωνο να έρθει, απλά απάντησα ότι δεν βρίσκεται εκεί. Ο Ι. τον πήρε τηλέφωνο και του είπε ότι αν ξανασυμβεί αυτό θα κινηθούν νομικά. Εγώ ρώτησα τον Ι. αν ξέρει Αγγλικά αλλά μου είπε πως δεν ξέρει οπότε δεν μπορούσα να συνεννοηθώ περαιτέρω για να πω κάτι άλλο για την παρενόχληση ή να ρωτήσω κάτι.

Έπειτα ο Θ. ήρθε και είπε στον Ι. ότι ήταν πολύ άρρωστος και τον έπεισε, και γύρισε και με απείλησε  πως αν ξανασυμβεί αυτό θα φροντίσει να μην ξαναβρώ ούτε εγώ ούτε ο σύζυγός μου δουλειά πουθενά στη Γερμανία, και θα φροντίσει να απολυθούμε με συνοπτικές διαδικασίες και οι δύο. Τρόμαξα πάρα πολύ και στεναχωρήθηκα διότι μόλις είχαμε βρει ένα καλό σπίτι να νοικιάσουμε, μόλις είχα πάρει ένα δάνειο για αυτοκίνητο και είχα κάνει ένα καινούργιο ξεκίνημα, οπότε αν χάναμε τη δουλειά μας θα ήμασταν πολύ δύσκολα και πλέον είχε φτάσει η κατάσταση στο να απειλείται το βιοποριστικό κομμάτι της ζωής μας.

Οπότε ύστερα από πολλά βράδια δακρύων μου είπε να του ζητήσω συγνώμη  για την συμπεριφορά μου και να μην παίρνουν τα μυαλά μου αέρα γιατί ό,τι είμαι με έχει φτιάξει αυτός και του ζήτησα συγνώμη. Έπειτα αποφάσισα ότι θα παραιτηθώ από τη θέση της προϊσταμένης για να μην έρχομαι σε επαφή μαζί του, και θα δουλεύω σε μικρότερα κτίρια ολομόναχη, προκειμένου να μην έχω καμία οπτική επαφή ξανά μαζί του. Τον ενημέρωσα ότι θέλω να παραιτηθώ και φυσικά το δέχτηκε μειώνοντας με και λέγοντάς μου ότι πήρα σωστή απόφαση γιατί  ήμουν πολύ λίγη  για αυτή τη θέση και ενημέρωσε και τους συναδέλφους μόνος του χωρίς να ρωτήσει κανείς τίποτα για μένα. Έτσι λοιπόν ξαναγύρισα στη θέση της καθαρίστριας και δεν είχα καμία οπτική επαφή μαζί του.

Πιστεύεις ότι ήθελε να παραιτηθείς από αυτή τη θέση;

Ναι, ήθελε να φύγω γιατί δεν δεχόμουν να παρανομώ και να κάνω αυτά που μου ζητάει και είχα καταλάβει τις παρανομίες του επειδή είχα πρόσβαση όσο ήμουν προϊσταμένη στα αρχεία του στον υπολογιστή στις πληρωμές. Είχε καταλάβει ότι ξέρω πράγματα και όταν επανειλημμένως μου ζητούσε να παρανομήσω σε διάφορα και εγώ του έλεγα «όχι» κατάλαβε ότι δεν είμαι με το μέρος του και ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να εναντιωθώ και να κινδυνεύσει η θέση του. Όμως επειδή δεν είχε κάποιο συγκεκριμένο λόγο ώστε να μπορέσει να με απολύσει, ήμουν πάρα πολύ καλή στη δουλειά μου, είχε τέτοια συμπεριφορά απέναντί μου. Όταν  έφτασα στο σημείο να θέλω να παραιτηθώ τον βόλεψε . Να με διώξει τελείως όμως δεν πιστεύω ότι ήθελε γιατί ήμουν πάρα πολύ οργανωτική και καλή στη δουλειά μου σαν καθαρίστρια οπότε τον βόλεψε αυτή η απόφαση που πήρα. ήταν ικανοποιημένος από την εργασία τη χειρωνακτική, απλά ήθελε να απέχω από το γραφειοκρατικό κομμάτι.

Αφού λοιπόν απομακρύνθηκες από αυτόν πώς ξανά ήρθε στο προσκήνιο ;

Τη νέα σεζόν είχε έλλειψη προσωπικού, είχε καυγαδίσει  με πάρα πολλούς ανθρώπους και δεν υπήρχε προσωπικό για να  επανδρώσει όλα τα κτίρια.  Ξαφνικά βρέθηκε εκτεθειμένος γιατί έπρεπε να λογοδοτήσει για το γεγονός της απουσίας προσωπικού.

Με πήρε τηλέφωνο και ζήτησε να πιούμε καφέ και ότι θέλει μία χάρη, να κρατήσω και τη δουλειά μου την ατομική (το κτίριο στο οποίο δούλευα μόνη) αλλά θέλει να επιστρέψω και να δουλεύω υπερωρίες στο κτίριο που δούλευε αυτός, γιατί δεν έχει άτομα και πρέπει να τον βοηθήσω γιατί κινδυνεύει η θέση του. Αρνήθηκα φυσικά, γιατί ο σκοπός μου ήταν να μάθω καλά γερμανικά και να αλλάξω χώρο εργασίας, όμως είχα αποφασίσει ότι πριν φύγω θέλω να μιλήσω, θέλω να έχω στοιχεία, αλλά για να μπορέσω να μιλήσω πρέπει να ξέρω καλά τη γλώσσα. Αυτός εναντιώθηκε πάρα πολύ σε αυτήν την απάντηση και μου είπε με πάρα πολύ ειρωνικό ύφος ότι δεν είχε γεννηθεί ακόμα ο άνθρωπος που του έχει πει όχι. Εγώ επειδή ήμασταν σε εξωτερικό χώρο εκτός δουλειάς είχα μία άνεση και του απάντησα ότι “Μάντεψε μόλις πήρες το πρώτο σου όχι “μετά αυτός συνέχισε να με παρακαλεί και αυτό που του έλεγα συνέχεια εγώ είναι ότι δεν θα δεχτώ να κάνω αυτό που μου ζητάει. Τότε συνέχισε να λέει ότι δεν είναι επιλογή μου γιατί αυτός είναι ο προϊστάμενος μου και θα κάνω ότι μου ζητήσει.

Φαντάζομαι τα όχι τι  καμπάνα χτύπησαν  στα αυτιά του και πόσο τον ενόχλησαν.

Γύρισε και μου είπε «αν τηρήσεις αυτό που λες, θα το πληρώσεις» . Αυτό μπορώ να σου πω ότι για κλάσματα δευτερολέπτου με φόβισε και με έκανε να σκεφτώ να γυρίσω πίσω και να του πω ότι το μετάνιωσα και τελικά θα βοηθήσω. Ήξερα όμως ότι αν το έκανα αυτό μετά ο φαύλος κύκλος θα συνεχιζόταν. Έφτασα στο σπίτι μου σοκαρισμένη και σκεφτόμουν ότι έκανα  τη μεγαλύτερη βλακεία της ζωής μου, ότι θα το πληρώσω…και μετά ξεκίνησε ο  μεγαλύτερος πόλεμος που έχω δεχτεί ποτέ. Μου έστελνε μηνύματα  ότι υπάρχουν παράπονα για μένα από τους πελάτες, ότι δεν καθάριζα καλά. Με sms και  email τα οποία μου τα έστελνε στα ελληνικά σε Greeklish σε μηνύματα στο What’s app οποιαδήποτε ώρα, 6:00 το πρωί, 12:00 τη νύχτα . Πήγαινα  την άλλη μέρα ταραγμένη  στην δουλειά και ζητούσα  χίλια συγγνώμη  από τους πελάτες για την προηγούμενη μέρα και τα λάθη που είχα κάνει. Τους έλεγα «δεν ξέρω πώς έγινε αυτό το πράγμα, που βρήκατε σκουπίδια στο πάτωμα» και μου απαντούσαν «μα δεν βρήκαμε!».

Έπαιρνα τηλέφωνο δεν το σήκωνε  ποτέ, πήγαινα από κει που εργάζεται πήγαινα στο γραφείο του και τον ρωτούσα γιατί μου είπε ότι είχα παράπονα και μου απαντούσε πολύ ξερά «μην με καθυστερείς, πήγαινε». Περίμενα την πληρωμή μου κάθε 15 του μηνός, τον πήρα τηλέφωνο να τον ρωτήσω γιατί δεν έγινε η πληρωμή μου και μου έλεγε ότι χάθηκε το χαρτί της μισθοδοσίας το οποίο συνέχισε να χάνεται για ακόμα τρεις μήνες.

Ήταν ένας γενικευμένος πόλεμος, είχα αρχίσει να εκτίθεμαι συνέχεια, να  φαίνομαι  σαν να είμαι μια τρελή, να ζητάω συνέχεια συγνώμη για πράγματα που δεν έχω κάνει. Ένα στέλεχος του Ο. έστειλε email στον Ι.ότι «αν συμβεί οτιδήποτε στην  Μαρία και υπάρξει οποιοδήποτε παράπονο από πλευράς της σε σχέση με τη συνεργασία, δίνω το ελεύθερο να κάνει τα παράπονα σε εμάς απευθείας. Ο Οργανισμός μας είναι αυτή τη στιγμή με τη Μαρία περισσότερο παρά με με την εταιρεία σας, φροντίστε να κρατήσετε την εργαζόμενη αυτή  ικανοποιημένη». Ο Θ. αυτό το μήνυμα το πήρε πολύ χαλαρά, ότι δεν είναι κάτι σημαντικό κι επειδή είναι υπερόπτης δεν πίστεψε ότι μπορεί να τον έχουν καταλάβει.

 

Αυτό έγινε πριν εσύ απευθυνθείς και μιλήσεις για όλα; Γιατί πιστεύεις ότι από την πλευρά του πελάτη έγινε αυτό, στάλθηκε δηλαδή αυτό το email ; 

Από ότι φάνηκε εκ των υστέρων, είχαν υποψίες ότι κάτι δεν πάει καλά με το συγκεκριμένο άνθρωπο αλλά δεν είχαν στοιχεία.

Αυτό σε εσένα πως λειτούργησε, που είχες αυτό το ψήγμα υποστήριξης;

Ότι έχω μία ασφαλιστική δικλείδα, ότι έχω ένα χέρι βοηθείας και ότι δεν θα το χρησιμοποιήσω γιατί είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι απλά είναι μια κολακεία που λέμε στον άλλον σε μία στιγμή μας, και ότι μπορεί να μην ισχύει. Είχα πει ότι θα κάνω χρήση αυτού  του πλεονεκτήματος  μόνο αν νιώσω πραγματικά ότι η κατάσταση εκτροχιάζεται απόλυτα, αλλά δεν το πίστευα τόσο πολύ. Εμένα το σχέδιό μου ήταν ότι θα μάθω καλά τα Γερμανικά και αφού τα μάθω θα ξεκινήσω την πρακτική μου στο αντικείμενο που σπούδασα, και σκέφτηκα ότι δεν θα χρειαστεί να κάνω χρήση αυτής της βοήθειας που μου έδωσαν γιατί πίστευα πως θα φύγω.

Στην καθημερινότητα σου σε βοήθησε αυτό κάπου; Σου έδινε θάρρος;

Ναι ένιωθα ότι  έχω επιλογή, έχω εφόδια κι εγώ και  ο σύζυγος μου και ότι δεν εξαρτόμαστε μόνο από αυτήν την δουλειά. Ήταν σαν να είχα μπροστά μου το κουμπί και σκεφτόμουν «Κι αν το πατήσω και δεν γίνει τίποτα;». Σκεφτόμουνα συνέχεια ότι εγώ είμαι καινούργια αυτός έχει τόσα χρόνια προϋπηρεσία, εμένα θα πιστέψουν; Είχε κάνει τόσο ψυχολογικό πόλεμο που πραγματικά δεν εμπιστευόμουν ότι θα με πιστέψουν.  Σκεφτόμουν ότι αυτό που πρόκειται να πω δεν είναι εύκολα πιστευτό, για αυτό αποφάσισα ότι πρέπει να συλλέξω στοιχεία και είχα κατά νου ότι όταν έρθει η ώρα να παραιτηθώ θα παρουσιάσω τα στοιχεία, θα πω την αλήθεια μου και θα αποχωρήσω . Εμένα αυτό ήταν το σχέδιό μου έλεγα συνέχεια ότι πρέπει να έχω πολλή υπομονή και να μην έχω ξεσπάσματα. Έλεγα «ναι λέει ψέματα, με τρομάζει, με τρομοκρατεί, πρέπει να έχω υπομονή  και να κάνω την δουλειά μου καλά». Σκεφτόμουν ότι έπρεπε να είμαι αφοσιωμένη στα γερμανικά μου και να μην αποσπώμαι.

 Σε αποσπούσε και σε προσωπικό χρόνο ;

Δεν μπορούσα να κοιμηθώ γιατί σκεφτόμουν συνέχεια, έβλεπα όνειρα ότι χάνω τη δουλειά μου ότι μου κάνουν συνέχεια παρατηρήσεις, ότι με προσβάλλει.  Όταν χτυπούσε το τηλέφωνο αγχωνόμουν και σκεφτόμουν ότι είναι αυτός και ότι πάλι κάτι άσχημο έχει γίνει και θέλει να με ενοχλήσει.

Κάτι ακόμα. Όποτε του έλεγα για τα χρήματα, που δεν πληρωνόμουν επειδή χανόταν το χαρτί της μισθοδοσίας, του έλεγα πως αφού έγινε λάθος στο λογιστήριο θα πάρω το αυτοκίνητο και θα πάω από τα κεντρικά της εταιρείας, και τότε μόνο κάπως ανησυχούσε και έλεγε να μην ανησυχώ και ότι θα το αναλάβει.

Προσπάθησα να προσεγγίσω και τους συναδέλφους δηλαδή τους έκανα ερωτήσεις όταν δεν πληρωνόμουν για να δω αν αυτοί πληρώνονται και έβλεπα ότι οι συνάδελφοί μου όταν τους ρωτούσα, έκαναν σαν να με φοβόντουσαν και μαζεύονταν.

Δεν θεώρησες οτι ήταν θέμα κουλτούρας, σκέφτηκες ότι κάτι άλλο συμβαίνει;

Στην αρχή νόμιζα ότι είναι θέμα κουλτούρας σκεφτόμουν ότι τους ξαφνιάζω, ότι τους τρομάζω με τις ερωτήσεις μου, έχουν να με δούνε και καιρό από τότε που παραιτήθηκα από το κτίριο αυτό. Μέχρι που πέτυχα μία συνάδελφο η οποία μιλούσε αγγλικά και μου είπε «σε παρακαλώ μη με παρεξηγήσεις, αλλά ο προϊστάμενος λέει σε όλους ότι είσαι τρελή και κακιά,  λέει ότι του μιλάς συνέχεια άσχημα, ότι ήθελες όλοι να απολυθούν όταν ήσουν προϊσταμένη , ότι είσαι ειρωνική κι απότομη, ότι κόβεις και ράβεις εδώ πέρα μέσα και ότι τον έβριζες και ότι έλεγες ότι εσύ δεν θέλεις να συμμετέχει στην ομάδα και ότι δεν θες να καθαρίζεις μαζί με τους αμόρφωτους, και ότι μας υποβάθμιζες όλους.»

Φυσικά και της είπα ότι όχι αυτά δεν ισχύουν και μου είπε ότι ήθελε να μου τα πει αυτά γιατί με έβλεπε έξω με το παιδί μου πώς ήμουν πρόσχαρη, ευχάριστη και δεν πίστευε ότι είμαι τόσο διπρόσωπη.

Πώς ένιωσες εκείνη τη στιγμή;

Σοκαρίστηκα αλλά όχι και τόσο πολύ. Σαν να το περίμενα ότι κάτι περίεργο είχε γίνει. Κι ενώ κάθε ήμερα παρέδιδα τα όπλα κι έλεγα «τέλος» μου έδινε πολύ στήριξη ο σύζυγός μου, μου έλεγε να κάνω υπομονή για να μαζέψουμε κι άλλα στοιχεία, με καθησύχαζε και με βοηθούσε ψυχολογικά. Για να καταλάβεις σε τι δύσκολες καταστάσεις με έβαζε, ένα παράδειγμα. Πήγαινα να καθαρίσω στο κτίριο, και στο αποθηκάκι με τα υλικά μου, τα καθαριστικά όλα έλειπαν, δεν είχα τίποτα σχεδόν και όταν τον έπαιρνα τηλέφωνο να ρωτήσω πώς θα σφουγγαρίσω, πώς θα καθαρίσω τα τζάμια, μου έλεγε να το κάνω με τα χέρια και με απλό νερό. Του  έκανα ό,τι παραγγελία χρειάζομαι  αλλά δεν μου έστελνε τα επόμενα καθαριστικά και υλικά.

Έπειτα από ένα μήνα περίπου  ξεκίνησα να του γράφω μηνύματα στα γερμανικά, όχι πλέον στα ελληνικά και όταν με ρώτησε τον λόγο, είπα ότι πρέπει να κάνω εξάσκηση, έτσι μου έχουν πει οι καθηγητές μου και αυτός τρελαινόταν που δεν δεχόμουν να του μιλήσω ελληνικά.

Έτσι λοιπόν κάποια στιγμή του έστειλα την παραγγελία μου όπως κι άλλες ομάδες εργαζομένων, και όμως η δική μου παραγγελία πάλι δεν έφτασε. Οπότε στέλνω ένα μήνυμα σε μία ομαδική συνομιλία που ήταν όλοι εργαζόμενοι, στα γερμανικά πάντα, ότι τα υλικά που έχω παραγγείλει δεν έχουν σταλεί και ότι δεν έχω υλικά για να εργαστώ,  όμως αυτός είχε κάνει το εξής πονηρό: Είχε πάρει τα κλειδιά του κτιρίου στο οποίο εργαζόμουν,  μπήκε στο αποθηκάκι, γέμισε τα ράφια με καθαριστικά, και βρώμισε το αποθηκάκι με σκουπίδια λάσπες, και αφού τα έκανε όλα αυτά, τα έβγαλε φωτογραφίες και τα έστειλε στη συνομιλία όλων των εργαζομένων, γράφοντας «Κοιτάξτε ένα αποθηκάκι που είναι γεμάτο υλικά αλλά είναι μέσα στη βρώμα και στα σκουπίδια».

Όμως δεν υπολόγισε κάτι, ότι τα υλικά τα καθαριστικά αυτά που έβαλε στα ράφια δεν ήταν αυτά που είχα παραγγείλει εγώ, οπότε και του το έγραψα στην κοινή συνομιλία.

Τελιώνει αυτό και μετά από δύο μέρες με παίρνει τηλέφωνο έξαλλος. Φώναζε στα ελληνικά και προσπαθούσα να καταλάβω τι συνέβη άρχισε να μου λέει ότι είμαι απαράδεκτη και επικίνδυνη, ότι απολύομαι. Τον ρώτησα τι έκανα και μου είπε ότι ξέχασα ένα πάρα πολύ επικίνδυνο καθαριστικό, κάτι σαν χλωρίνη κεζάπ, σε κοινόχρηστο χώρο που θα μπορούσαν να περάσουν παιδιά, και ότι έφυγα και το βρήκαν οι υπάλληλοι του κτιρίου. Έμεινα άφωνη δεν πίστευα ότι μπορεί να έκανα κάτι τέτοιο και του ζήτησα να μου στείλει φωτογραφία από το μέρος στο οποίο το ξέχασα. Αφού λοιπόν μου έστειλε τη φωτογραφία μου έστειλε και το email το οποίο είχε σταλεί σε αυτόν από την προϊσταμένη του Ο., το οποίο email έλεγε πόσο σοβαρό είναι αυτό, διότι αυτό το καθαριστικό το υγρό αυτό που έχει μέσα είναι δηλητηριώδες, και ότι όλα τα χημικά πρέπει να είναι σε συγκεκριμένες θέσεις σε συγκεκριμένη αποθήκη και με πόρτα κλειδωμένη.

Το θέμα είναι ότι τελικά αυτός είχε βάλει το καθαριστικό αυτό για να με ενοχοποιήσει. Γιατί στο συγκεκριμένο κτίριο υπάρχουν δύο τομείς, δύο καθαρίστριες που έχουμε και οι δύο κλειδιά και μόνο ένα τέτοιο καθαριστικό. Το καθαριστικό αυτό βρέθηκε στον τομέα τις άλλης καθαρίστριας η οποία όμως δεν εργαζόταν εκείνη τη μέρα. Με άλλα λόγια αυτός το «φύτεψε» σε λάθος τομέα. Έτσι όταν τον πήρα και του είπα ότι εκεί που βρέθηκε το καθαριστικό δεν είναι ο δικός μου τομέας, έμεινε άναυδος.  Και φυσικά μετά πήρε την άλλη καθαρίστρια και της είπε να μην ανησυχεί και ότι θα το κανονίσει, αλλά να προσέχει γιατί μπορεί να το έβαλα εγώ επίτηδες για να την διώξουνε, δηλαδή έβαλε πάλι λόγια για μένα σε κάποιον συνάδελφο.

Ποια ήταν η αντίδραση της συναδέλφου;

Φυσικά η συνάδελφός μου η οποία δεν τον συμπαθούσε καθόλου μου τα είπε όλα αυτά και μου είπε ότι θέλει να παραιτηθεί και αυτή αλλά της είπα να κάνει υπομονή. Την επόμενη μέρα αφού έχει αφηνιάσει διότι βλέπει ότι έχει κάνει τα πάντα και δεν γίνεται τίποτα,  άρχισε να ενοχλεί και τον σύζυγό μου στην δουλειά του κάνοντας του καψόνια.

Δεν μπήκες στη διαδικασία να κρατάς φωτογραφίες για να υπερασπιστείς τη δουλειά σου;

Κρατούσα τα πάντα, βίντεο φωτογραφίες, screenshot, μηνύματα και σε ό,τι μου έλεγε απαντούσα με μία υποτονικότητα και συμφωνούσα χωρίς πολλά πολλά. Κρατούσα ό,τι έκανα σε φωτογραφίες, για να μην έχει να πει αυτός μετά ψέματα για μένα.

Πραγματικά έχω διαβάσει πολλές μαρτυρίες αλλά αυτός ο άνθρωπος έχει κάνει όλες τις μορφές ηθικής παρενόχλησης και mobbing που μπορεί να υπάρχουν.

Είχε όμως αρχίσει να κάνει ατοπήματα από την υπεροψία του. Κάποια στιγμή μέσα σε ένα από τα καψόνια που έκανε στον σύζυγό μου, τον πήρε τηλέφωνο να πάει αμέσως εκεί γιατί υποτίθεται δεν είχε κάνει σωστή δουλειά και είχαν παράπονα στο κτίριο που εργαζόταν. Πήγε ο σύζυγος, όμως επειδή δεν μπορούσε να συνεννοηθεί καλά στα γερμανικά, πήρε τον Θ. τηλέφωνο και τον έβαλε σε ανοιχτή ακρόαση για να μιλήσει αυτός με τον υπεύθυνο του κτιρίου και να συνεννοηθεί για να του εξηγήσουν πού είναι το πρόβλημα και να το λύσει. Μόλις τον πήρε ο σύζυγος, άρχισε να φωνάζει στα ελληνικά να ουρλιάζει, δεν ήξερε ότι τον ακούνε. Ο υπεύθυνος μπορεί να μην καταλάβαινε τι έλεγε αλλά κατάλαβε τον άσχημο τρόπο αυτού του ανθρώπου. Τα καψόνια και το bullying στον σύζυγό μου συνεχίστηκαν.

Το κερασάκι στην τούρτα έγινε όταν ήταν ημέρα της γιορτής του σχολείου της κόρης μου όπου είχαμε τελειώσει από νωρίς όλες τις δουλειές μας και εγώ και ο σύζυγός μου τα είχαμε κανονίσει όλα έτσι ώστε να παρευρεθούμε στη γιορτή της μικρής μας και να την χαρούμε. Τότε λοιπόν πήρε αυτός πάλι τηλέφωνο τελευταία στιγμή και ζήτησε από το σύζυγό μου να πάει να καθαρίσει ένα μέρος 30 χιλιόμετρα μακριά, εκείνη τη στιγμή. Μόλις ο σύζυγος απάντησε αρνητικά, γιατί δεν είχε δικαίωμα να του ζητήσει κάτι τέτοιο, τότε τον απείλησε ότι θα στείλει μια αναφορά για ανάρμοστη συμπεριφορά, κάτι το οποίο είναι σοβαρό γιατί μπαίνει στον εργασιακό φάκελο κι έχεις επιπτώσεις και σε επόμενες δουλειές σου. Τότε λοιπόν έφτασε ο κόμπος στο χτένι και είπα στον σύζυγό μου ότι «θα πατήσουμε το κουμπί». Αποφάσισα να πάρω τηλέφωνο στην εταιρεία, ζητώ να μιλήσω με τον Ι. και η γραμματέας με πέρασε για τρελή και δεν μου έδωσε ποτέ να μιλήσω. Της είπα απλώς να ενημερώσει τον Ι. πως τουλάχιστον εγώ προσπάθησα, και έκλεισα συνάντηση με την προϊσταμένη του Ο. που εργαζόμουν, η οποία με το που την ζήτησα, με πάρα πολύ καλή διάθεση με δέχτηκε και με θυμήθηκε, με καλωσόρισε και με ρώτησε τι συμβαίνει και τότε ήταν που λύγισα και πρώτη φορά  έκλαψα δημοσίως.  Με πήρε στο γραφείο και προσπάθησε να με ηρεμήσει. Με πολύ εγκάρδιο τρόπο με ρωτούσε συνέχεια να της πω τι συμβαίνει, τι έχω πάθει. Αφού της τα είπα  όλα της έδωσα το κινητό μου να δει όλα τα στοιχεία και τις φωτογραφίες και της είπα ότι πλέον δεν με νοιάζει παραιτούμαι . Και τότε αυτή μου απάντησε ότι το είχε καταλάβει, για αυτό με είχε ρωτήσει το καλοκαίρι παλιότερα αν ήταν όλα καλά και είχε δηλώσει πως μπορώ να πάω να τους μιλήσω. Είχε σκεφτεί ότι αν όντως συμβαίνει κάτι θα της το έλεγα.   Αφού είχε δει όλα τα στοιχεία όλα τα screenshot όλες τις φωτογραφίες όλα τα μηνύματά μου είπε ότι με πιστεύει με πολύ γλυκό  τρόπο. Μου ‘κανε εντύπωση που με πίστευε ενώ δεν με ήξερε τόσο καλά, έπειτα μας είπε ότι είχε και αυτή κάποια στοιχεία.

Της εξήγησα ότι δεν είχα καταλάβει από την αρχή τι συμβαίνει,  διάβασα λίγο για το Mobbing και όπως διάβαζα άρχισα να αναρωτιέμαι μήπως όντως αυτό συμβαίνει και σε μένα. Όταν συνειδητοποίησα ότι όντως αυτό συμβαίνει σε μένα, τότε αποφάσισα ότι θα συλλέξω στοιχεία ότι δεν θα το αφήσω να περάσει και πραγματικά της είπα ότι νιώθω θυμό πλέον και ότι δεν με νοιάζει αν θα παραιτηθώ ή αν θα με απολύσoυν, αλλά ότι ήθελα μόνο να με πιστέψουν, αυτό για μένα είναι το κέρδος μου. Της εξήγησα ότι προσπάθησα να ενημερώσω τον Ι. αλλά δεν μπόρεσα και τότε μου είπε ότι θα κάνει ένα meeting με δικό τους δικηγόρο, διότι αυτό που έζησα ήταν η ύψιστη μορφή mobbing και το mobbing δεν είναι αποδεκτό σε αυτόν τον οργανισμό. Επίσης μου είπε ότι θα καλέσει τον Ι. και αφού ενημερώσει για όλα αυτά που έχουν γίνει, αν τολμήσει να με απολύσει, θα σπάσει τα συμβόλαια που έχει με την εταιρεία. Της είπα ότι αυτή δεν ήταν η πρόθεσή μου να προκαλέσω τόσο μεγάλο χαμό..

Την επόμενη μέρα που έγινε το μίτινγκ με τον δικηγόρο, μου είπαν ότι θα του κάνουν μήνυση για mobbing με τα έξοδα πληρωμένα και ότι η μήνυση  θα είναι από αυτούς ως οργανισμό. Με ρώτησαν αν θέλω να κάνω την αναφορά μου επώνυμα και τους απάντησα ότι είτε επώνυμα είτε ανώνυμα ο θύτης θα καταλάβαινε ποιος την έκανε, και ότι ανησυχώ λίγο για την σωματική μου ακεραιότητα. Ρώτησα αν μπορούν να μου εξασφαλίσουν πως εγώ και η οικογένειά μου θα είμαστε ασφαλείς μετά από αυτήν την αναφορά, και έτσι ειδοποίησαν την αστυνομία ώστε αν μου συμβεί κάτι να πιάσουν αυτόν. Επίσης, με ρώτησαν πολλές φορές αν πιστεύω ότι ο Ι. γνώριζε και φυσικά τους απάντησα ότι σίγουρα δεν γνώριζε.

Και αφού τελείωσε όλη αυτή η διαδικασία και πήγα στο σπίτι και ήξερα ότι πλέον είμαι ασφαλής, με πήρε τηλέφωνο ο Ι. και δέχτηκε να μου μιλήσει. Πήγα και του τα είπα όλα. Περίμενα αγωνιωδώς πώς θα αντιδράσει, πραγματικά έπεσε από τα σύννεφα άλλαξε χρώματα, φαινόταν στο πρόσωπό του, και μόλις τελείωσε μου είπε ότι έχω πολύ μεγάλα κότσια και με συγχάρηκε για το θάρρος μου. Καθόταν και με κοιτούσε και με ρώτησε αν φοβήθηκα. Είπα ότι τρέμω από τον φόβο μου και ότι προτιμώ να φοβάμαι  και να τελειώσει, παρά να ζω αυτήν την κακοποίηση. Είπα επίσης ότι ένας από τους λόγους που το έκανα είναι για να μην δώσω στην κόρη μου το κακό παράδειγμα, ότι όποτε κάποιος μας απειλήσει σκύβουμε το κεφάλι και το βάζουμε στα πόδια. Αμέσως μετά σήκωσε το τηλέφωνο και ζήτησε την απόλυσή του Θ. και όλων των οικογενειακών του προσώπων που είχε ο ίδιος προσλάβει στην εταιρία.

Σκέφτηκες την περίπτωση ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί να γνωρίζει ;

Ήμουν σίγουρη ότι δεν γνώριζε γιατί φαινόταν από  το πρόσωπο, την έκφραση και την έκπληξη που είχε με αυτά που διάβασε. Έπειτα μου είπε ότι πρέπει να φύγω και ότι θα μιλήσει με το νομικό τμήμα της εταιρείας, και επιπλέον δεν έχω καμιά υποχρέωση να σηκώσω το τηλέφωνο σε περίπτωση που με καλέσει ο Θ.

Πέρασαν οι μέρες εγώ συνέχισα να δουλεύω. αυτός δεν είχε απολυθεί ακόμα και είχα ανησυχήσει μήπως δεν είχα καταλάβει καλά. αλλά τελικά με πήρε ο Ι.  και κανονίσαμε να βρεθούμε ξανά. Μου ζήτησε συγνώμη και μου είπε  ότι δεν σκέφτηκε ποτέ ότι θα μπορούσαν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα μέσα στην εταιρία του. Υποτίμησε, είπε, τους ανθρώπους που δουλεύουν εδώ και έκρινε πολύ λάθος και μου είπε ότι ντρέπεται. Υστέρα μου ζήτησε να  γίνω εγώ προϊστάμενη (στη θέση του Θ.), αλλά  εξήγησα ότι εγώ δεν τα έκανα όλα αυτά για να πάρω την  θέση του αλλά για να δικαιωθώ. Ζήτησα να με απολύσει αλλά δεν ήθελε και μου είπε πως με θέλει στην εταιρεία και ότι φταίει κι αυτός για όλη την κατάσταση, γιατί πάντα ήταν απρόσωπος.  Αφού πέρασαν οι μέρες με ξαναπήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι είχε μιλήσει με τον Ο. και με το διοικητικό συμβούλιο της Ε. και αποφάσισαν να  φτιάξουν  μια θέση διευθύντριας ανθρωπίνου δυναμικού ειδικά για εμένα και ότι πρέπει να δεχτώ εφόσον δεν παίρνω την θέση του Θ. και δεν χρειάζεται να νιώθω άσχημα. Τους είπα πως δεν είχα καν πτυχίο για τη θέση αυτή και μου πρότειναν να μου πληρώσουν αυτοί την εκπαίδευσή μου ενώ θα ξεκινούσα άμεσα την εργασία. Ενώ στην αρχή αρνιόμουν, γιατί είχα άλλο πλάνο στο μυαλό μου,  μαζεύτηκαν όλοι οι υπεύθυνοι του Ο. και με παρακάλεσαν και στο τέλος δέχτηκα. Έπειτα ρώτησα τι πρόκειται να γίνει με τον Θ. και μου είπαν  ότι επρόκειτο να απολυθεί.

Τέλειωσε εκεί λοιπόν η ιστορία;

Όχι. Κάποια στιγμή μετά από μερικές μέρες, κι ενώ ο Θ. έλειπε ακόμα από τη θέση του λόγω ασθένειας, βλέπω ένα παιδί, έφηβος ήταν, και μου φάνηκε περίεργο να βρίσκεται εκεί. Αυτό το παιδί  πήγε να με ξεγελάσει ότι είναι μέλος του προσωπικού όμως  φώναξα την αστυνομία, ήρθαν και τον πήραν , και αποδείχτηκε ότι τον είχε βάλει ο Θ. και ότι το έκανε για να δει ποιος συντονίζει το κτίριο τώρα που λείπει. Υποπτεύτηκα ότι κάτι θα ήθελε  μέσα από το γραφείο κι έτσι μάζεψα ότι στοιχείο υπήρχε όλα τα στικάκια του, τον σκληρό δίσκο, φακέλους ντοσιέ  τα πάντα και κάλεσα και διευθυντή και τα παρέδωσα…Μετά από λίγο δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Θ. στο οποίο με έβριζε και με απείλησε ότι θα με σκοτώσει. Μου είπε αυτολεξεί «θα σε βρω και θα σε σκοτώσω». Δεν είπα κάτι  κι αφού κλείσαμε το τηλέφωνο ενημέρωσα στην εταιρία ότι μόλις είχα δεχτεί ένα απειλητικό τηλέφωνο από τον πρώην  προϊστάμενο μου στο οποίο μου είπε ότι θα με σκοτώσει. Η ανταπόκριση ήταν άμεση, ξαφνικά η αστυνομία είχε γίνει η σκιά μου για να με προσέχει.

Εμένα αυτό που με έχει συγκλονίσει είναι ότι όλα ήταν έξυπνα δομημένα. Από πλευράς του όλα ήταν σταδιακά, δεν το αντιλαμβανόμουν, γιατί στην αρχή έκανα μία μικρή χάρη και μετά αυτή χάρη μεγάλωνε και αυτή χάρη άρχισε να με πνίγει και όταν πλέον είπα ότι «φτάνει, δεν αντέχω άλλο, δεν μπορώ» τότε φάνηκα η περίεργη, η κακιά ότι είμαι εγώ λάθος όμως δεν είναι ντροπή να λες «όχι»

Θεωρείς ότι η χειρότερη φάση στην ψυχολογία σου, ήταν ότι δεν είχες καταλάβει ότι έχεις κάποιον αντίπαλο ;

Η χειρότερη μου φάση ήταν όταν κατάλαβα ότι δεν έχω άλλη επιλογή, ότι δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά γιατί αν κάνω κάτι διαφορετικό θα πρέπει να υποστώ τις συνέπειες και εγώ σκεφτόμουν το βιοποριστικό μου κομμάτι. Δεν είναι μόνο ψυχολογικό, είναι πολύ σημαντικό το πώς θα βιοποριστώ το και σκέφτηκα ότι μπορεί να ζημιωθώ, διότι βρίσκομαι σε μία ξένη χώρα με ξένη νοοτροπία και προσπαθώ να χτίσω μία ζωή. Σκεφτόμουν ότι δεν είναι καιροί για ηρωισμούς, όπως επίσης σκεφτόμουν ότι είναι πολυτέλεια να κάνω κάποια καταγγελία κι έπεισα τον εαυτό μου ότι δεν πρέπει να είμαι τόσο μυγιάγγιχτη. Όλοι γύρω μου μου έλεγαν ότι «έτσι είναι τα αφεντικά, άσε και μία κουβέντα να πέσει, μην τα ψάχνεις όλα τόσο πολύ». Όλοι στην ουσία έλεγαν ότι είναι φυσιολογικό να γίνεται αυτό όμως δεν είναι έτσι.

Αυτός από την αρχή προσπάθησε να δείξει ότι είναι φιλικός, είχε πολύ καλή στρατηγική και όταν άρχισα να λέω όχι, τότε αρχίσαμε να φαινόμαστε εμείς οι περίεργοι, νιώθαμε και υποχρεωμένοι. Το σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να μην λειτουργείς εν βρασμώ, να είσαι παρατηρητικός και φυσικά με βοήθησε πάρα πολύ η ενημέρωσή που έλαβα για το mobbing  από το σωματείο σας για να αντιληφθώ πως αυτό που βίωνα είχε όνομα.

Όταν άρχισα να έχω υποψίες ότι μήπως μου συμβαίνει όντως και εμένα αυτό το mobbing, τότε άρχισα να το ψάχνω. Αισθανόμουν ότι κάτι κακό μου συμβαίνει ότι δεν είναι φυσιολογικό και όταν συζητούσα με άλλους αν όντως αυτό είναι κακοποίηση επαγγελματική, όλοι έλεγαν ότι έτσι είναι παντού. Όμως πιστεύω ότι όλα έχουν ένα όριο μπορεί κάποιος να σου ασκήσει κριτική ή να σε επιπλήξει μέχρι σε κάποιο ορισμένο σημείο όμως κι όταν το όριο χάνεται κάποια στιγμή κι αντιδράς όλοι νομίζουν ότι εσύ  είσαι ο μυγιάγγιχτος .

Ένιωσες να σε επηρεάζει στο κομμάτι της προσωπικής σου ζωής όπως για παράδειγμα στο ρόλο σου ως μητέρας;

Φυσικά. Έπιασα τον εαυτό μου να είναι πιο αμίλητη να είμαι αφηρημένη και να σκέφτομαι συνέχεια τη δουλειά να μην έχω όρεξη να πάω το παιδί μου στο πάρκο να παίξει. Και ενώ πάντα είχα μία αρχή να μη φέρνω τη δουλειά στο σπίτι, είχα φτάσει σε σημείο να σκέφτομαι μόνο αυτό και να δυσανασχετεί πια ο σύζυγος και η κόρη μου.  Είχα γίνει νευρική και αγχώδης,  χτυπούσε το τηλέφωνο και πάντα σκεφτόμουν ότι μπορεί να είναι από τη δουλειά, όχι ότι κάποιος φίλος/φίλη με παίρνει τηλέφωνο. Έτσι έφτασα στο σημείο να μην απολαμβάνω τίποτα το μυαλό μου να είναι συνέχεια εκεί. Είχα αρχίσει να έχω ημικρανίες  από την πολλή πίεση και είχα παρατηρήσει ότι ξεκινούσαν όταν πήγαινα στην δουλειά ενώ δεν  είχα ποτέ στο παρελθόν τέτοιο πρόβλημα.

Τι ήταν αυτό που σου έδωσε το έναυσμα και σε βοήθησε να ανασκουμπωθείς και να ψάξεις στοιχεία; Π.χ. το γεγονός ότι κατάλαβες ότι πρόκειται για ηθική παρενόχληση και εκφοβισμό στην εργασία σου ή η υποστήριξη που πήρες από το σύζυγό σου;

Όχι όσο δούλευα μαζί με τον Θ. δεν το καταλάβαινα. Μόλις όμως πήρα άδεια τρεις βδομάδες το καλοκαίρι και αποστασιοποιήθηκα από όλη αυτή την κατάσταση, τότε κατάλαβα τι συμβαίνει και αποφάσισα ότι όταν ξαναγυρίσω στη δουλειά θα λέω το «όχι» μου καλύτερα και δεν θα κάνω πίσω, θα μαζέψω τα στοιχεία. Το καλό ήταν ότι είχα προλάβει και είχα ενημερωθεί για το τι είναι mobbing,  oπότε συνειδητοποίησα ότι δεν είμαι τρελή ότι όντως μου συμβαίνει αυτό. Γιατί πολλές φορές ένιωσα ότι είμαι τρελή ότι μάλλον δεν είμαι τόσο επαγγελματίας όσο πρέπει κι ότι ίσως είμαι υπερευαίσθητη. Πρέπει να κάνεις υπομονή να μαζέψεις στοιχεία για να μπορέσεις να το αποδείξεις, γιατί οι περισσότεροι λένε «δεν αντέχω άλλο, δεν μπορώ να το υποστώ άλλο αυτό, θέλω να είμαι εγώ καλά»  και παραιτούνται και φεύγουν  .

Πότε άρχισες να έχεις πρόβλημα και στο ψυχολογικό κομμάτι;

Είχα κρίσεις πανικού οι οποίες άρχισαν να με πιάνουν στο τελικό στάδιο, όταν πλέον οι επιθέσεις ήταν καθημερινές,  κι ένιωθα ότι όλα είναι μάταια. Ξυπνούσα ιδρωμένη, με πιάνανε ταχυπαλμίες κι είχα διαταραχές ύπνου με διακεκομμένο ύπνο από το stress. Είχα φτάσει να αμφιβάλλω για πράγματα που είχα κάνει εν ώρα δουλειάς και γυρνούσα πίσω να τα ελέγξω, σαν να είμαι ψυχαναγκαστική. Πολλές φορές όταν μου έλεγε ψέματα ότι είχα κάνει κάτι λάθος τον πίστευα και πολλές φορές πήγαινα και το έλεγχα γιατί είχα αρχίσει να τρελαίνομαι. Δεν είχα εμπιστοσύνη στον εαυτό μου και στα λογικά μου.

 

Αν είχες από συναδέλφους πιο κοντινούς  κάποιους που να βλέπουν τι γίνεται και να σε στηρίξουν θα είχε λειτουργήσει διαφορετικά θα σε είχε βοηθήσει στην καθημερινότητά σου ; Σίγουρα θα είχα λειτουργήσει πιο οργανωμένα και δεν θα είχα χάσει τόσο πολύ τον εαυτό μου.  Όταν τους ζήτησα να μιλήσουνε μαζί μου αυτοί αρνήθηκαν και είπαν ότι φοβούνται .

Θα σου πω λοιπόν κι ένα περιστατικό που συνέβη όταν ανέλαβα χρέη διευθύντριας πλέον. Την πρώτη μέρα που πήγα εκεί με το που με είδαν όλοι φοβόντουσαν, δεν ήξεραν τι είχε γίνει και βλέποντάς με στη θέση της διευθύντριας φαντάζομαι σκεφτόντουσαν τα χειρότερα ότι του έφαγα τη θέση. Ο προηγούμενος προϊστάμενος γενικώς ήταν πολύ αυστηρός δεν μας άφηνε να πίνουμε νερό, να μασάμε τσίχλα ή καραμέλα και ούτε να πηγαίνουμε τουαλέτα. Για αυτό και εγώ όταν ξεκίνησα την πρώτη μέρα πήρα μία καφετιέρα και ένα κουτί μπισκότα και έγραψα ένα ενθαρρυντικό σημείωμα ότι «μαζί τα καταφέρνουμε καλύτερα» κι ενημέρωσα ότι όποιος θέλει μπορεί να έρθει να πιει έναν καφέ πριν την εργασία του ή στο διάλειμμα και να φάει κάτι. Στην αρχή φοβόντουσαν, αλλά επειδή ήμουν πρόσχαρη και φιλική έπειτα αρχίσαν να μου φέρνουν σοκολάτες και να μου αφήνουν στο γραφείο  για να με ευχαριστήσουν  γιατί όπως μου είπαν αργότερα τους φέρομαι σαν ανθρώπους κι όχι σαν ζώα. Μου αποκάλυψαν ότι είχαν ακούσει πολύ άσχημα λόγια για μένα όπως ότι είμαι κυνική, ότι έγινα προϊσταμένη   επειδή τα είχα καλά με τους υφιστάμενους μου με πονηρό τρόπο και ότι επειδή είμαι μορφωμένη τους θεωρώ όλους τους κατώτερους.

Όμως υπάρχει και μια άλλη πτυχή του mobbing. Μπορεί να υπάρξει mobbing μετά την απομάκρυνση του ατόμου που κάνει mobbing; Κι όμως γίνεται. Αυτό συνέβη σε εμένα, αφού η παρενόχληση συνεχίστηκε ακόμα και όταν ο θύτης είχε πια απολυθεί. Όταν έγινα διευθύντρια προσωπικού είχα καθαρά συντονιστικό ρόλο και πρέπει να ελέγχω τα πάντα. Κάποια στιγμή λοιπόν όταν έλεγχα ένα συγκεκριμένο κτίριο, πήγαινα και έβλεπα αν είναι τα παράθυρα κλειστά. ξεκίνησε να γίνεται ένα συγκεκριμένο περιστατικό. Ενώ εγώ έκλεινα τα παράθυρα το βράδυ που πήγαινα να ελέγξω, την άλλη μέρα το πρωί ήταν πάλι όλα ανοιχτά και αυτό έγινε πάρα πολλές φορές.

Μου κάνανε και παρατήρηση και απορούσα πώς γίνεται αυτό ενώ εγώ τα είχα ελέγξει. Οπότε σκέφτηκα ότι εφόσον έγινε επανειλημμένες φορές, υπάρχει κάποιος από το προσωπικό που έχει πρόσβαση και κάτι κάνει. Έτσι λοιπόν έκατσα και έψαξα στα χαρτιά στις καρτέλες όλου του προσωπικού του ιστορικό την οικογενειακή κατάσταση και βρήκα ότι ο πρώην προϊστάμενός μου είχε προσλάβει ακόμα ένα οικογενειακό του πρόσωπο με άλλο όνομα,  δηλαδή ουσιαστικά παράνομα, γιατί όταν κάνεις πρόσληψη πρέπει να βάζεις το σωστό όνομα. Όταν το συνέλαβαν, το πρόσωπο αυτό παραδέχτηκε ότι το είχε βάλει αυτός ο πρώην προϊστάμενος,  με σκοπό να δημιουργήσει πρόβλημα σε μένα, να γίνονται λάθη ώστε να δημιουργηθούν κακές εντυπώσεις ως προς το πρόσωπό μου, να φαίνομαι ας πούμε ξεχασιάρα. Μετά από αυτό απολύθηκε και τώρα κατηγορείται για διάφορα αδικήματα.

Τώρα τελευταία έγινε και ένα επεισόδιο βανδαλισμών στο κτίριο. Ενώ εγώ ήμουν μέσα, άρχισα να ακούω πολλούς θορύβους από γδούπους παπουτσιών και κάλεσα την αστυνομία. Εκείνη την ώρα έβγαινα και ενώ είναι πολύ δύσκολη πρόσβαση για να μπεις, διότι έχουν αλλαχτεί όλες οι κλειδαριές και έχουν αντικατασταθεί από ειδικό ηλεκτρικό κουμπάκι ώστε να μην μπορεί να μπει ο πρώην προϊστάμενος, αυτοί πετούσαν πέτρες και έσπασαν τα τζάμια και ήξεραν από που να μπούνε, όπως επίσης ήξεραν και από πού να βγούνε, και από κει καταλάβαμε ότι μάλλον ήταν μιλημένοι. Κι όλα αυτά έγιναν σε ώρα που εκεί είμαι μόνο εγώ. Πλέον προσέχω πάρα πολύ και έχω βάλει και ρολόι ειδικό στην κόρη μου για να ξέρω που βρίσκεται ανά πασά στιγμή.

 

Μαρία, μια τελευταία ερώτηση προτού κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη. Ένιωθες ότι έπρεπε να υπερπροσπαθήσεις για να μη νομίζουν κάτι και να αποδείξεις ότι είσαι καλή στη δουλειά σου; Ναι ,ναι ,ναι! Προσπαθούσα συνέχεια, πρόσεχα πάρα πολύ τον τρόπο που ντύνομαι για να μην δημιουργήσω κακές εντυπώσεις, έκανα παραπάνω πράγματα, γενικώς ένιωθα την ανασφάλεια σε όλα να με κυριεύει.